Manga: Το κόμικ που αγαπήθηκε από μικρούς και μεγάλους
Manga ή αλλιώς δημιουργός. Το αγαπημένο κόμικ που μας έρχεται από την Ιαπωνία και έχει βρει φανατικούς οπαδούς στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικό των manga αποτελεί η έκφραση των συναισθημάτων των χαρακτήρων μέσα από το πρόσωπο και το σώμα τους. Ίσως γι’ αυτό έχουν αγαπηθεί με πάθος από ενήλικες και παιδιά. Στην Ιαπωνία είναι σύνηθες να διαβάζονται από επιχειρηματίες ενώ πηγαίνουν στη δουλειά με το τρένο.
Ιστορική αναδρομή
Η ανάπτυξη των Manga στη σημερινή τους μορφή, ήρθε μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου με την ανάμιξη της παραδοσιακής ζωγραφικής που ονομάζεται Ukiyoe (ακριβής μετάφραση: “ζωγραφιές από τον κόσμο που επιπλέει”) και του δυτικού τρόπου ζωγραφικής κόμικς των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο λόγος γι’ αυτήν την ανάμιξη, προσδίδεται στην προσπάθεια εκσυγχρονισμού της Ιαπωνίας με την εισαγωγή δυτικών καλλιτεχνών, προκειμένου να διδαχθούν έννοιες, όπως η μορφή και το χρώμα, μέθοδοι στις οποίες οι Ιάπωνες δεν έδιναν ιδιαίτερη βαρύτητα.
Ταυτότητα των Manga
Αντίθετα με την κοινή αντίληψη, ο όρος Manga για τους Ιάπωνες δεν αναφέρεται μόνο στα κόμικς που προέρχονται από την Ιαπωνία αλλά σε οτιδήποτε έχει σχέση με το κόμικς. Ο ορισμός της λέξης άλλαξε στην διάρκεια του 20ού αιώνα για να περιγράψει τα παιδικά κινούμενα σχέδια, όταν η δυτική λέξη κόμικ προστέθηκε στην Ιαπωνική γλώσσα.
Ο σχεδιασμός των Manga είναι πολύ ιδιαίτερος. Αντίθετα με τα δυτικά κόμικς, τα καρέ που χρησιμοποιούνται είναι πολύ πιο ελεύθερα και συχνά μπορούν να παραβιάζονται από τους χαρακτήρες της ιστορίας. Οι ίδιοι οι χαρακτήρες, δείχνουν τον συναισθηματισμό τους με διάφορα έντονα χαρακτηριστικά του προσώπου ή του σώματος τους.
Φωτογραφία 2 : Απόδοση συναισθηματισμών
Ένα παράδειγμα απόδοσης συναισθημάτων στο σχεδιασμό των manga, μπορείτε να δείτε μέσα από το video:
Τι τα κάνει να ξεχωρίζουν
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελεί το μέγεθος του κεφαλιού στους χαρακτήρες. Είναι σύνηθες να σχεδιάζουν το κεφάλι σε ίση αναλογία με το υπόλοιπο σώμα και να στρογγυλοποιούν τα μάτια τόσο πολύ ώστε να καλύπτει μεγάλο μέρος του πρόσωπου.
To χαρακτηριστικό των ματιών έχει γίνει μόνιμη ιδιότητα των Manga από την δεκαετία του ’60 όταν ο Osamu Tezuka άρχισε να σχεδιάζει με τον τρόπο αυτό, επηρεασμένος από τα σχέδια της Disney. Ο Osamu θεωρείται από πολλούς ως ο πατέρας της σύγχρονης τεχνικής των Manga με την πιο διάσημη δημιουργία του, το Astro Boy. Manga: Το κόμικ που αγαπήθηκε από μικρούς και μεγάλουςΒέβαια αυτό δεν αποκλείει δημιουργούς Manga να παραμένουν πιστοί στις πιο παραδοσιακές μορφές των Ukiyoe, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το Akira, το οποίο είναι και το πιο δημοφιλές Manga στη δύση, μιας και ήταν από τα πρώτα που προβλήθηκαν στις χώρες της Δύσης.
Τα Manga γνωρίζουν μεγάλη άνθιση στην Ιαπωνία με εκατοντάδες καινούριες κυκλοφορίες κάθε εβδομάδα. Πολλά περιοδικά ειδικεύονται στην ανάδειξη και ταξινόμησή τους, με εβδομαδιαίες κυκλοφορίες στις οποίες εμφανίζονται μέρη μιας συνεχόμενης ιστορίας.
Πώς γράφονται και διαβάζονται
Τα Manga, παραδοσιακά γράφονται και διαβάζονται από τα δεξιά προς τα αριστερά. Με την εισαγωγή τους στις δυτικές χώρες, υπήρξε μια σύγχυση με τον τρόπο διαβάσματος και γι' αυτό το λόγο πολλές δυτικές κυκλοφορίες έχουν μια εικόνα στην πρώτη τους σελίδα (τελευταία για τους Ιάπωνες) που αναγράφουν οδηγίες για τον τρόπο γραφής τους. Προσπάθειες έγιναν ώστε Manga που εκδίδονταν στις δυτικές χώρες να είναι γραμμένα με τον τρόπο διαβάσματος των δυτικών, αλλά αυτός ο τρόπος δεν απέδωσε, περισσότερο από την επιθυμία των αναγνωστών να απολαμβάνουν τον παραδοσιακό τρόπο των Γιαπωνέζων.
Πώς αναπτύχθηκαν παγκοσμίως
Ο τρόπος παραγωγής Manga έχει αναπτυχθεί ραγδαία στη δύση με πολλούς δημιουργούς Manga να μην είναι Ιαπωνικής καταγωγής. Το πρώτο έργο είναι του Ben Dunn (ιδρυτή της Atlantic Express) που εξέδωσε το Mangazine (ΕΧΕΙ ΥΛΙΚΟ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ) και το Ninja High School. Η ιστοσελίδα www.megatokyo.com που παραθέτει αποσπάσματα του Megatokyo είναι ένα καλό παράδειγμα των δυτικών Manga. Μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες δυτικών Manga θεωρείται η Tokyopop, η οποία όμως απασχολεί και Ιάπωνες αλλά και Κορεάτες συγγραφείς. Από τους πιο γνωστούς τίτλους είναι το Warcraft και το Princess Ai.
Τα Manga παίζουν πολύ σημαντικό μέρος της Ιαπωνικής κουλτούρας. Θεωρημένα ως υψηλή μορφή τέχνης αλλά και ως ανάπτυξη λαϊκής λογοτεχνίας, είναι σεβαστά από την κοινωνία της Ιαπωνίας. Για αυτόν το λόγο η απόλαυσή τους δεν θεωρείται ταμπού από οποιαδήποτε ομάδα της Ιαπωνίας. Είναι ένα αρκετά σύνηθες γεγονός να διαβάζονται από επιχειρηματίες, κομψά ντυμένους με κοστούμια, ενώ ταξιδεύουν από ή προς την δουλειά τους με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Όπως είναι λογικό όμως, και τα Manga εμπίπτουν σε λογοκρισία, όπως και οι περισσότερες μορφές τέχνης (περισσότερο για απρεπές υλικό), με την εξαίρεση ότι δεν υπάρχει νόμος περιόρισής τους. Με αυτόν τον τρόπο, υπάρχει η ελευθερία στους δημιουργούς να φτιάξουν Manga που να απευθύνονται σε άτομα όλων των ηλικιών αλλά και να αντιπροσωπεύουν πολλά και διαφορετικά θέματα, είτε είναι κοινωνικά και πολιτικά, είτε συναισθηματικά και οικογενειακά.
Μετά την έκρηξη των Manga στον παγκόσμιο χώρο, εκτός από πολλούς ακόλουθους είχε και πολλούς μιμητές που προσπάθησαν να δώσουν μια “manga” διάσταση στο έργο τους. Αυτό προκαλεί δυτικότροπους καλλιτέχνες να επηρεάζουν και να κάνουν τον κόσμο των Manga ολοένα και πιο προσιτό. Επιρροές μπορούν να αποδοθούν ακόμα και σε καλλιτέχνες όπως ο Scott McCloud και ο πιο γνωστός Frank Miller. Βέβαια δεν είναι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες που ακολουθούν αυτά τα ρεύματα. Manga: Το κόμικ που αγαπήθηκε από μικρούς και μεγάλουςΤο “La nouvelle Manga” κίνημα στη Γαλλία, δημιουργημένο από τον Frederic Boilet, είχε σκοπό να συνδέσει τα Manga με την Γαλλική κουλτούρα των κόμικς ή BD για τους Γάλλους.
Τα Manga, στα όποια παρουσιάζεται το μεγαλύτερο εμπορικό ενδιαφέρον, ανακατασκευάζονται σε Anime. Η λέξη Anime είναι συντομογραφία της αγγλικής λέξης ‘Animation’. Συχνά τα Anime τροποποιούν μερικά στοιχεία του κόμικ ώστε το αποτέλεσμα να είναι πιο ελκυστικό σε μεγαλύτερο αριθμό κοινού, ή για να επιτύχουν κάποιους περιορισμούς, όπως γραφικές σκηνές μάχης ή γύμνια. Εντούτοις, τα Anime είναι ο κατ' εξοχήν λόγος για τον οποίο η κουλτούρα των Manga κατέκτησε την Δύση. Από τα πρώτα και πιο σημαντικά έργα τα οποία προβλήθηκαν στις δυτικές κινηματογραφικές αίθουσες ήταν το “Akira” του Katsuhiro Otomo γυρισμένο το 1988.
Άλλος ένας, επίσης σπουδαίος, καλλιτέχνης και δημιουργός της πασίγνωστης πια Ghibli Studios, είναι ο Hideo Miyazaki, ο οποίος εντυπωσίασε τον κόσμο και έφερε πάλι στο προσκήνιο το Anime το 2001 με την ταινία “Spirited Away” (Στην Χώρα Των Θαυμάτων) και μετά με το “Howl’s Moving Castel” (Το Κινούμενο Κάστρο Του Χάουλ). Αν επιθυμεί κάποιος να μυηθεί στην τέχνη και την ομορφιά των Manga, οι ταινίες του Miyazaki είναι ο πρώτος σταθμός.
Manga στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα η διάδοση των Manga αυξάνεται συνεχώς, με όλο και περισσότερους αναγνώστες. Καταστήματα τα οποία είχαν στο παρελθόν κατ' εξοχήν αμερικάνικου τύπου κόμικς, έχουν αρχίσει και αναπτύσσουν συλλογές Manga που διαθέτουν προς πώληση.
